Wilt u een plat dak isoleren of is het platte dak toe aan renovatie? In dit artikel leest u meer over isoleren van een plat dak. Of u dit bijvoorbeeld vanaf de binnenkant of buitenkant moet doen en wat dit u kost en oplevert. Er gaat veel warmte verloren door een slecht of niet geïsoleerd dak. Veel huizen in Nederland hebben nauwelijks of geen isolatie op het dak. Dat is erg zonde want met dakisolatie bespaart u tot wel 30% op uw gasverbruik. Bovendien neemt het comfort in huis flink toe door dakisolatie. 

Warmteverlies door uw dak

Warmte stijgt op. Dit kunt u bijvoorbeeld zien als u een heet stuk asfaltweg ziet glinsteren in de zomer. Warmte ontsnapt uit de woning via de muren, vloer, dak en ramen. Maar voor het grootste deel verliest u warmte door het dak. U verliest ongeveer 30% van uw warmte door het dak. Ook als u alleen gebruik maakt van de benedenverdieping en de bovenste verdieping(en) niet warm stookt gaat er warmte verloren door het dak. Verdiepingsvloeren zijn in de meeste gevallen niet geïsoleerd waardoor de warmte hier doorheen gaat om uiteindelijk op de bovenste verdieping door het dak te gaan. Dit kunt u voorkomen door dakisolatie toe te passen waardoor de warmte niet meer zo makkelijk door het dak naar buiten gaat.

Hoe werkt het isoleren van een plat dak?

Een plat dak kunt u isoleren op 4 verschillende manieren:

1. U kunt een plat dak isoleren door isolatie aan de bovenkant te plaatsen onder de dakbedekking.
2. U kunt een plat dak isoleren door isolatie aan de onderkant te plaatsen.
3. U kunt isolatiemateriaal boven op dakbedekking plaatsen volgens het omgekeerde dak principe.
4. U kunt isolatie in of op de bovenste verdiepingsvloer plaatsen. Dit staat ook wel bekend als zoldervloerisolatie.

Dit laatste is overigens alleen verstandig wanneer u de bovenste ruimte niet verwarmd. Dit is bijvoorbeeld vaak het geval als u een zolder of vliering als opslag voor spullen gebruikt. Belangrijk is dan dat de bovenste verdieping ook goed afsluitbaar is door een deur of een luik. Wilt u meer weten over het isoleren van een zoldervloer? Lees verder over zoldervloerisolatie.

Plat dak isoleren: via de onderkant of bovenkant?

Moet u een plat dak vanaf de onderkant of bovenkant isoleren? Beide opties zijn mogelijk maar een plat dak isoleren vanaf de onderkant is sterk af te raden. Een plat dak isoleren vanaf de binnenkant zorgt voor een groot risico op vochtophoping in de dakconstructie. Dit kan leiden tot schimmels en rot. Het wordt om die reden ook nauwelijks meer gedaan door isolatie specialisten. Zij willen graag een goed product met garantie geven. Met deze methode zijn de risico’s te groot en zijn garanties niet af te geven. Kortom, een plat dak isoleer je het dus het beste via de bovenkant.

Voor het isoleren van een plat dak zijn er 2 veelgebruikte methoden: het omgekeerde dak principe en het isoleren van de bovenkant onder de dakbedekking. Het omgekeerde dakprincipe is een goedkoop en makkelijk uit te voeren alternatief. U plaatst isolatiemateriaal boven op het bestaande dak en strooit daar vervolgens grind overheen of legt er betontegels boven op zodat het blijft liggen. Toch is het omgekeerde dak principe een methode die we u afraden omdat:

• Het een zware belasting is voor het dak, waardoor eventueel gebruik als dakterras risicovol wordt.
• Daarnaast houdt u extreem grote kieren en naden tussen de isolatie en het dak. De hoeken kunt u niet isoleren doordat de isolatieplaten rechthoekig van vorm zijn. Daardoor zal de energiebesparing niet zo groot zijn.
• Als u later het dak moet renoveren dan zijn daar extra kosten aan verbonden.

De beste methode om een plat dak te isoleren is dus dus het isoleren van de bovenkant van het dak onder de dakbedekking.

Hoe isoleert u een plat dak?

Een plat dak isoleert u door vanaf de bovenkant isolatiemateriaal op de dakconstructie te leggen. Daarvoor moet eerst de huidige dakbedekking van het dak gehaald worden. Onder de dakbedekking komt in de meeste gevallen uw dakconstructie te voorschijn. Daar bovenop wordt isolatiemateriaal gelegd. Het hele proces werkt zo:

1. De huidige dakbedekking wordt van het dak verwijderd.
2. Een dampremmende of dampdichte laag op het dakbeschot (de vloer van het dak, beton, hout of metaal) vervangt u voor een nieuwe laag dampdichte folie. Deze folie is nodig om vocht vanuit de woning niet in de constructie te laten komen. Het isolatiemateriaal en de dakbedekking blijft daarmee vochtvrij.
3. Boven op de dampdicht folie legt u het nieuwe isolatiemateriaal. Het ideale isolatiemateriaal is vormvast en kan gewicht dragen zodat het dak beloopbaar blijft.
4. Het is isolatiemateriaal wordt met speciale schroeven of lijm aan de dakconstructie bevestigd. Een alternatief is om als laatste stap een laag grind te storten of betontegels te plaatsen op het dak.
5. Boven op de isolatieplaten wordt de dakbedekking gelegd. Dit kan EPDM, Bitumen, PVC of TPO zijn.
6. Het dak is klaar en kan wanneer nodig nog aangevuld worden met ballastmateriaal zoals grind of tegels.

Een plat dak isoleren is geen eenvoudige klus. Een belangrijk onderdeel is het maken van een afschot waardoor het water niet in grote plassen op het dak blijft liggen. Daarnaast is het leggen van nieuwe dakbedekking een specialistische klus.

Is mijn dak geschikt voor extra isolatie?

In principe is elk dak geschikt om te isoleren. Of u nu een houten, betonnen of metalen dakconstructie heeft, bij alle soorten is het mogelijk om dakisolatie toe te passen. Er zijn wel een aantal factoren die bepalen in hoeverre uw dak geïsoleerd kan worden. Let daarom op de volgende zaken:

• Het hoogteverschil van het dak ten opzichte van de dakrand (dakopstand genoemd) moet minimaal 12cm zijn. Dit meet u vanaf de rand van het dak en niet in het midden (daar is het verschil vaak veel kleiner door het afschot).
• Zorg dat de dampdichte folie aan de “warme” kant van het dak zit. Dit is in veel gevallen direct onder het isolatiemateriaal.
• Is er al isolatiemateriaal aanwezig? U kunt er nieuw isolatiemateriaal direct opleggen. Zorg er wel voor dat er geen dampremmende laag tussen de twee isolatiematerialen komt te liggen.
• Houdt in de gaten dat het dak goed leegloopt na een flinke regenbui. Als dit niet het geval is neem dan direct contact op met de isolatie specialist.

TIP: het beste moment om uw platte dak te isoleren is wanneer het dak toch al aan vervanging toe is. Op dat moment zijn de ‘meerkosten’ van het aanbrengen van een goede laag isolatie beperkt. U plukt hier vervolgens jarenlang de vruchten van.

Soorten isolatiemateriaal

Voor het isoleren van een plat dak is het belangrijk dat er een drukvast materiaal gebruikt wordt. Daardoor blijft het dak beloopbaar en kunt u het eventueel als dakterras gebruiken. Voor een beloopbaar dak heeft u een drukvast dak nodig dat minstens een druk van 1 kPa of 1 kN/m² aankan. Dit betekent dat er per m² dak er minimaal 100 kg aan gewicht op kan staan zonder dat het dak indeukt of inzakt. In het onderstaande overzicht een aantal materialen die gebruikt kunnen worden als isolatiemateriaal op een plat dak.

Type materiaal	Dikte (Rd-waarde 3,5)	Dikte (Rd-waarde 4,5)	Dikte (Rd-waarde 6)	Dikte (Rd-waarde 10)
Vacuümisolatieplaat*	2,5cm	3,5cm	4,5cm	7cm
Aerogel*	6cm	8cm	11cm	17cm
PIR platen	8cm	12cm	14cm	23cm
XPS platen	12cm	15cm	20cm	33cm
EPS platen (piepschuim)	13cm	16cm	21cm	35cm
Houtvezel	13cm	17cm	22cm	36cm

*Als u te weinig ruimte heeft onder het dak of wilt vermijden dat er een groot verschil ontstaan in het uiterlijk van uw huis dan kunt u voor een dun isolatiemateriaal met een hoge isolatiewaarde kiezen. U moet er daarbij wel vanuit gaan dat de prijs van deze materialen een stuk hoger ligt. 

 

Wat betekent de Rd-waarde van een isolatiemateriaal?

De Rc-waarde is een term die aangeeft wat de warmteweerstand is van de totale constructie inclusief de isolatielaag. Per constructie-element, bijvoorbeeld het isolatiemateriaal, spreken we van een Rd-waarde. Als u alle Rd-waardes optelt komt u uit op de Rc-waarde. Veel bedrijven informeren u over de Rc-waarde van de constructie, maar eigenlijk kunt u beter de Rd-waarde vergelijken. De Rd-waarde verschilt per type isolatiemateriaal en de dikte van het aangebrachte isolatiemateriaal. Hoe hoger de Rd-waarde van het materiaal hoe minder warmte er wegstroomt.

Soorten dakbedekking

Als u het dak wilt vervangen moet u ook meteen nadenken over het type dakbedekking dat u terug wilt plaatsen. Er zijn een aantal soorten dakbedekkingsmaterialen waar u uit kan kiezen. De materialen verschillen sterk in levensduur en kosten. De opties zijn:

• EPDM: Een synthetische rubber die tegenwoordig veel gebruikt wordt. Dit rubber heeft een erg lange levensduur van 40 jaar. Na gebruik kan het ook redelijk goed gerecycled worden. Ondanks dat dit het duurste materiaal is wordt dit het vaakst gebruikt vanwege de vele voordelen.
• Bitumen: Dit materiaal wat erg veel lijkt op asfalt is gemaakt van ruwe aardolie en gaat ongeveer 15 jaar mee. Wordt met gasbranders aan elkaar verbonden. De goedkoopste maar ook minst aantrekkelijke optie.
• PVC: Een dunne kunststof laag dient als dakbedekking en wordt aan elkaar verlijmt. Een PVC dakbedekking gaat ongeveer 20 jaar mee en kost over het algemeen iets meer dan Bitumen. Let op met scherpe voorwerpen want de laag is dun en kan niet veel hebben.

Groen dak

Een groen dak is een mooie oplossing om ervoor te zorgen dat uw dak in de zomer niet opwarmt en daardoor veel warmte naar de verdieping eronder doorstraalt. Een gemiddeld dak wordt al gauw 80 ^oC op een zomerse dag en dat is vaak na enige tijd te merken in huis. Ondanks dat het niet een bewezen resultaat oplevert qua isolatiewaarde is het een mooie toevoeging op het dak.

Als u een groen dak wilt plaatsen dan heeft u in eerste instantie een sterk, en waterdicht dak nodig. De basis van een groen dak is simpel: een dak met dakbedekking. Boven op de dakbedekking brengt u vervolgens het groene dak aan. U heeft daarin de keuze uit een dunne laag begroeiing tot een dikke laag begroeiing met veel planten en misschien zelfs wel bomen. De meerkosten voor een groen dak bovenop uw huidige dak liggen tussen de €100 en €125 per m² (Prijspeil januari 2023). Het exacte bedrag is sterk afhankelijk van de dikte van het groene dak en soort beplanting.

In sommige gemeenten is er een subsidie beschikbaar voor het aanleggen van een groen dak. Kijk op regionaalenergieloket.nl/subsidies of deze regeling ook in uw woonplaats beschikbaar is. Is uw gemeente niet aangesloten bij het regionaal energieloket? Kijk dan op de website van de energiesubsidiewijzer.

Wit dak

Platte daken die bedekt zijn met EPDM, Bitumen of PVC worden in de zomer erg heet doordat de dakbedekking standaard zwart is en daardoor veel zonnestraling absorbeert. Platte daken kunnen daardoor een temperatuur van maar liefst 80⁰C halen. Dit is slecht voor de levensduur van de dakbedekking en zorgt voor een minder goed binnenklimaat in de ruimtes direct onder het dak. Als alternatief kunt u daarom een witte dakbedekking plaatsen. Daarmee voorkomt u dat het dak erg heet wordt en krijgt u een comfortabeler huis. De meerkosten voor witte dakbedekking zijn slechts een fractie hoger dan die voor zwarte dakbedekking.

Kosten plat dak isoleren

De kosten voor het isoleren van een plat dak vanaf de bovenkant is afhankelijk van het type en dikte van het isolatiemateriaal, het soort dakbedekking, het aantal m², dakvlakken en objecten die op het dak staan. De kosten bestaan voornamelijk uit arbeidskosten (ongeveer 60%). Het isolatiemateriaal is ongeveer 40% van de totale kosten. Gemiddeld betaalt u voor het isoleren van een plat dak tussen de €265 en €280 per m² inclusief nieuwe dakbedekking en BTW (prijspeil januari 2024). Gaat u uw dak toch al renoveren? Dan liggen de meerkosten voor het plaatsen van isolatiemateriaal tussen de €100 en €110 per m² dakoppervlak (prijspeil januari 2024).

Een overzicht van de kosten* voor het isoleren van een plat dak per woningtype: 

Type woning	Appartement	Tussenwoning	Hoek/2-onder-1 kap woning	Vrijstaande woning
Dakoppervlakte	75m2	50m2	60m2	90m2
Kosten vervangen dakbedekking plat dak	€12.000-€12.500	€8.000-€8.400	€9.500-€10.000	€14.300-€15.000
Kosten isoleren plat dak	€8.000-€8.400	€5.300-€5.600	€6.350-€6.700	€9.500-€10.000
Totale kosten vervangen en isoleren plat dak	€19.900-€21.000	€13.250-€14.000	€16.000-€17.000	€24.000-€25.000

*Alle prijzen zijn inclusief materiaal, plaatsing en BTW (prijspeil januari 2024)

Besparing en rendement plat dak isoleren

Het isoleren van uw dak is een goede investering. Onderstaande tabel geeft een indicatie van de kosten en besparingen voor verschillende vormen van schuin dak isolatie (prijspeil januari 2024 €1,30 per m³ gas). In het rekenvoorbeeld gaan we uit van een huis met de volgende kenmerken:

• Tussenwoning
• Gasverbruik van 1.500 en 2.500m³ per jaar.
• Dakkoppervlak van 50m²
• Woonoppervlak van 120m²

Hieronder ziet u wat de besparing, terugverdientijd en het rendement zou zijn als u uw plat dak isoleert. Het rendement is te vergelijken met een jaarlijkse spaarrente. 

Kosten plat dak isoleren	Gasbesparing	Jaarlijkse besparing	Terugverdientijd	Rendement
€13.250-€14.000	380-850m3	€500-€1.100	10 – 17 jaar	3,5%

Tot slot: belangrijke informatie en handige tips

Hieronder nog een paar belangrijke tips wanneer u nadenkt over het isoleren van uw platte dak.

• Als uw dak goed geïsoleerd is en de naden en kieren goed dicht zijn gemaakt, is het belangrijk om goed te ventileren. Oude daken zitten vaak vol naden en kieren waardoor natuurlijke ventilatie ontstaat. Van natuurlijke ventilatie is nauwelijks meer sprake na dakisolatie. Zorg dus voor een goed ventilatiesysteem.
• Bedenk of u dakramen of een trap naar boven wilt plaatsen voordat u begint met isoleren. Dit is het moment om deze te plaatsen.
• Het isoleren van een plat dak neemt ongeveer 2 tot 4 dagen in beslag. Een plat dak isoleren doet u het beste in de lente of zomer.
• Als u het platte dak gaat isoleren dan heeft u in sommige gevallen een omgevingsvergunning nodig. Dit is vaak het geval wanneer u de hoogte verandert van het dak. Als u in een monument woont of uw huis onderdeel is van een beschermd stads-of dorpsgezicht is het noodzakelijk om een omgevingsvergunning aan te vragen. Kijk op het omgevingsloket of u vergunningsplichtig bent.
• Is uw huis tussen 1975 en 1992 gebouwd? Kijk dan of u uw plat dak kunt (na-) isoleren.
• Bespaar niet op isolatiemateriaal, de meerkosten voor dikker materiaal heeft u binnen enkele jaren terugverdiend.
• Vind gemakkelijk een betrouwbare dakisolatie specialist via het Regionaal Energieloket.