De energierekening is de afgelopen jaren een veelbesproken onderwerp geweest, vooral omdat de kosten voor veel mensen zijn gestegen. Op dit moment zakken de energieprijzen weer. Eén op de drie aanbieders biedt variabele contracten aan met lagere prijzen dan het prijsplafond van de overheid. Daarnaast is het afsluiten van vaste contracten bij steeds meer energieleveranciers mogelijk. Maar voordat u een nieuw contract afsluit is het verstandig om te weten wat u de komende jaren mag verwachten. Hoe ziet de energiemarkt er de komende jaren uit? Wat als het prijsplafond stopt na 2023? En is het wel of niet verstandig om nu een vast contract af te sluiten? In dit artikel bespreken we de verschillende soorten energiecontracten, de ontwikkelingen op de energiemarkt en waar u op moet letten bij het afsluiten van een energiecontract.
Waarom dalen de energieprijzen?
Of de energieprijzen dalen of stijgen is vooral een kwestie van vraag en aanbod. Afgelopen winter was het niet heel koud, waardoor de gasvoorraden nog redelijk gevuld zijn. Op dit moment hoeft er dus minder gas ingekocht te worden om de gasvoorraden weer aan te vullen. Ook is Nederland minder afhankelijk geworden van Russisch gas omdat we meer vloeibaar gas uit andere landen importeren. Dit vergroot het aanbod. Daarnaast gaan veel mensen zuiniger om met energie, sinds de prijzen zo omhoog gingen. Hierdoor is er nu minder vraag naar energie, waardoor de prijs weer daalt.
Energiecontracten
Toen de prijzen in 2022 zo hard stegen, hadden bewoners met een vast energiecontract hier geen last van. Naast een vast contract zijn er nog twee vormen; een variabel en een dynamisch contract. Hieronder leggen we uit wat de verschillen en voor- en nadelen zijn van elk contract.
- Vast energiecontract: U betaalt een vaste prijs per kubieke meter (m3) gas en kilowattuur (kWh) elektriciteit. Dit contract loopt voor een bepaalde tijd van bijvoorbeeld 1 of 3 jaar. Tussentijds kan de energiemaatschappij de tarieven niet veranderen.
- Variabel energiecontract: De prijs die u betaalt voor gas en elektriciteit ligt niet vast. In uw contract staat hoe de energiemaatschappij de prijs verandert. Vaak doen ze dit 2 keer per jaar.
- Dynamisch energiecontract: De prijs die u betaalt voor gas wijzigt elke dag en de prijs van elektriciteit verandert per uur. Wanneer er bijvoorbeeld veel zonne-energie wordt opgewekt zal de elektriciteit goedkoper of zelfs gratis zijn. Maar als de prijzen op de energiemarkt stijgen, dan stijgt het energietarief gelijk mee.
Voor- en nadelen per soort contract
Vast energiecontract
Voordelen
- Zekerheid: Met een vast energiecontract heeft u zekerheid over de prijs voor gas en elektriciteit voor de duur van het contract. Als de energieprijzen stijgen, verandert uw tarief niet.
Nadelen
- Geen voordeel bij dalende energieprijzen: Als de energieprijs in de markt daalt, betaalt u het (hogere) bedrag dat in uw contract staat. U heeft dus geen voordeel van dalende prijzen.
- Extra kosten bij tussentijds beëindigen contract: Als u uw vaste contract eerder beëindigt dan afgesproken, moet u een boete betalen. U kunt dus minder makkelijk veranderen van energieleverancier.
Als u graag zekerheid heeft over de prijs die u maandelijks moet betalen voor gas en elektriciteit, dan kunt u het beste kiezen voor een vast energiecontract. U heeft geen onverwachte kosten door veranderingen in de energieprijs.
Variabel energiecontract
Voordelen
- Makkelijk wisselen van energieleverancier: Een variabel contract kunt u opzeggen wanneer u dat wilt. U hoeft geen boete te betalen als u het contract opzegt. Hierdoor kunt u makkelijk van energieleverancier wisselen.
- Voordeel bij dalende energieprijzen: Als de prijzen op de energiemarkt dalen, kunt u hiervan profiteren en geld besparen op uw energierekening.
- U betaalt niet te veel voor energie: Met een variabel energiecontract betaalt u de marktprijs. U zult daarom nooit meer betalen dan de energieprijs op de markt.
Nadelen
- Onverwacht hoge kosten: De prijs die u betaalt voor gas en elektriciteit kan veranderen gedurende het contract. U kunt dus onverwacht meer moeten betalen als de energieprijzen in de markt stijgen.
Als u graag vrij wilt zijn in het kiezen van energieleverancier met de bijbehorende energieprijzen kan een variabel contract voor u interessant zijn. Ook als u tijdelijk in een woning verblijft en niet gebonden wilt zijn aan een langdurig contract, kan een variabel contract handig zijn.
Dynamisch energiecontract
Voordelen
- Nooit te veel betalen voor energie: Bij het aanbieden van een dynamisch energiecontract, loopt de energiemaatschappij minder risico. Daarom betaalt u alleen de uurprijs voor elektriciteit en de dagprijs voor gas. Daarbovenop komt een kleine toeslag voor de energiemaatschappij om de inkoopkosten te dekken.
- Meer inzicht in energieverbruik: Aanbieders van dynamische energiecontracten bieden meestal een app of website aan waarmee u uw energieverbruik goed in de gaten kunt houden. Hiermee krijgt u dus inzicht in uw energieverbruik.
- Aanpassen verbruik op energieprijs: U kunt uw verbruik afstemmen op de energieprijs. Als de stroomprijs op een bepaald moment van de dag laag is, kunt u er bijvoorbeeld voor kiezen om dan de wasmachine aan te zetten.
Nadelen
- Onverwacht hoge kosten: Op dit moment liggen de energieprijzen van een dynamisch energiecontract lager dan bij de meeste vaste of variabele contracten. Maar het is niet zeker dat dit zo blijft. Als de energieprijzen stijgen, stijgen uw kosten diezelfde dag nog mee.
- Elke maand een andere energierekening: Als u een dynamisch energiecontract heeft, zal de energierekening elke maand anders zijn. Als u weinig financiële reserves heeft, dan loopt u het risico dat u een hoge energierekening niet kan betalen.
Een dynamisch energiecontract kan interessant voor u zijn als u graag bewust omgaat met energie. Heeft u bijvoorbeeld een elektrische auto of verwarmt u uw huis met een warmtepomp? Dan kunt u uw auto opladen of huis verwarmen als de stroomprijs het laagst is. U heeft voordeel van een dynamisch energiecontract als u energie gaat gebruiken als de prijzen het laagst zijn. Hiervoor moet u uw verbruik gaan plannen.
Ontwikkelingen op de energiemarkt
Meer vaste energiecontracten
We verwachten dat er vanaf 1 juni 2023 meer vaste contracten aangeboden gaan worden. Dit komt door een nieuwe regel, waardoor bewoners een hogere boete moeten betalen als zij hun vaste contract eerder opzeggen dan afgesproken. Energiemaatschappijen lopen hierdoor minder risico met het aanbieden van vaste contracten.
Wat als het prijsplafond stopt na 2023?
Het prijsplafond is een tijdelijke maatregel. Vanaf 2024 betaalt u voor gas en elektriciteit weer het bedrag dat in uw energiecontract staat. Veel mensen hebben op dit moment een variabel energiecontract met hoge energieprijzen. Door een nieuw contract af te sluiten kunt u er voor zorgen dat uw energierekening in 2024 ook betaalbaar blijft.
Meer vaste kosten in 2024
Daarnaast gaat de energierekening in 2024 waarschijnlijk omhoog, omdat netbeheerder TenneT meer kosten heeft gemaakt. TenneT is de landelijke beheerder van het stroomnet. Het bedrijf verwacht dat de vaste kosten van de energierekening volgend jaar ongeveer €60 omhoog gaan. TenneT moet veel geld investeren in het verbeteren van het stroomnetwerk. Dit komt doordat steeds meer mensen zelf elektriciteit opwekken of hun huis elektrisch verwarmen.
Energiemarkt verschuift van gas naar elektriciteit
De overheid wil elektrische verwarming, zoals een warmtepomp stimuleren. Daarom verhogen ze jaarlijks de belasting op gas en verlagen ze de belasting op elektriciteit.
Daarnaast wil de overheid vanaf 2024 de energiebelasting aanpassen. Nu betaalt iedereen tot een verbruik van 170.000 m3 dezelfde energiebelasting per m3. Het verbruik tot 170.000 m3 is de eerste schijf. De eerste schijf is niet goed aangepast aan het verbruik van huishoudens. Door de eerste schijf op te delen, zal deze beter aansluiten op het gemiddelde gasverbruik van huishoudens. Dit geldt ook voor de belasting op elektriciteit.
Maar let op, dit zijn alleen nog maar plannen. De overheid moet nog onderzoeken of het haalbaar is voor de Belastingdienst en de energieleveranciers.
Vanaf 2026 verplicht een (hybride) warmtepomp bij vervangen cv-ketel
Een andere belangrijke ontwikkeling op de energiemarkt is dat het vanaf 2026 verplicht wordt om een (hybride) warmtepomp te plaatsen als uw cv-ketel aan vervanging toe is. Hierdoor zorgen we ervoor dat we meer duurzame energie gaan gebruiken.
Een (hybride) warmtepomp gebruikt elektriciteit om uw woning te verwarmen. U zal daardoor minder gas gaan gebruiken en meer elektriciteit. Het is dus extra belangrijk om naar de elektriciteitsprijs te kijken bij het afsluiten van een nieuw energiecontract.
Waar moet ik op letten bij het afsluiten van een nieuw energiecontract?
Leveringskosten
De energierekening is opgebouwd uit leveringskosten, netbeheerkosten en belastingen en toeslagen. Bij het afsluiten van een nieuw energiecontract zijn vooral de leveringskosten belangrijk. Dit zijn de kosten voor de levering van gas en elektriciteit. De leveringskosten zijn opgebouwd uit variabele- en vaste leveringskosten.
- Variabele leveringskosten: Dit is de prijs die u betaalt per verbruikte kWh elektriciteit en m3 gas. Als u energiecontracten met elkaar gaat vergelijken, kijk dan goed of de prijs die weergegeven wordt inclusief of exclusief btw en overheidsheffingen is. Zodat u verschillende energiecontracten eerlijk kunt vergelijken.
- Vaste leveringskosten: Deze kosten zijn niet afhankelijk van uw verbruik. Het is een vast bedrag dat u betaalt voor de levering van gas en elektriciteit. De kosten die energiemaatschappijen hiervoor rekenen lopen sterk uiteen. Bij de ene leverancier heeft u hoge vaste en lage variabele tarieven en bij de andere leverancier is het precies andersom. Kijk daarom bij het afsluiten van een nieuw energiecontract ook naar de vaste kosten.
Enkel- of dubbeltarief
Bij het afsluiten van een vast of variabel energiecontract kunt u vaak kiezen voor enkel- of dubbeltarief. Bij een enkeltarief betaalt u de hele dag dezelfde prijs voor elektriciteit. Als u kiest voor een dubbeltarief betaalt u ‘s avonds, in het weekend en op feestdagen een verlaagd tarief voor elektriciteit. Maar overdag betaalt u meer voor elektriciteit dan bij een enkeltarief. Tegenwoordig is het verschil bij de meeste aanbieders tussen het enkel- en dubbeltarief zo klein, dat het nauwelijks uitmaakt voor welk tarief u kiest.
Zoals eerder in dit artikel genoemd betaalt u bij een dynamisch energiecontract voor gas een dagprijs en voor elektriciteit een uurprijs. Hier heeft u dus geen enkel- of dubbeltarief.
Duurzaamheid
Vindt u duurzaamheid belangrijk? Kies dan een energiemaatschappij die alleen maar groene stroom levert. Dit is stroom die bijvoorbeeld is opgewekt met windmolens of met zonnepanelen. Hernieuwbare energie dus, in plaats van energie uit fossiele brandstoffen (zoals aardolie, aardgas en kolen). Daarnaast zijn er een aantal energiemaatschappijen die bosgecompenseerd gas leveren. Dat wil zeggen dat zij bomen planten als compensatie voor het gebruik van aardgas. Bij de verbranding van aardgas komt CO₂ vrij. Dit is een broeikasgas dat slecht is voor het milieu. Bomen nemen echter CO₂ op, dus door deze te planten blijft de CO₂-uitstoot beperkt.
Aanbieders op de energiemarkt vergelijken
Er zijn veel verschillende aanbieders op de energiemarkt actief. Als u weet welke contractvorm u wilt, is het verstandig om energiemaatschappijen met elkaar te vergelijken. Dit kunt u doen door een onafhankelijke vergelijkingssite te gebruiken. Zoals bijvoorbeeld Independer of Energiewijzer. Maar niet alle aanbieders staan tegenwoordig meer op vergelijkingssites.
U kunt ook op de website van de energiemaatschappijen zelf kijken. Door uw adresgegevens en verbruik in te vullen, kunt u zien wat u voor gas en elektriciteit gaat betalen.
Let op de voorwaarden
Naast de energietarieven is het ook belangrijk om de voorwaarden van het contract te bekijken. Zoals de opzegtermijn, de hoogte van de boete voor het tussentijds opzeggen van het contract en als u een variabel contract afsluit, hoe vaak per jaar de prijzen wijzigen. Zo komt u niet voor verrassingen te staan en kunt u eventueel eenvoudig wisselen van contract als er nieuwe ontwikkelingen op de energiemarkt zijn.
Meer lezen?
Wilt u weten hoe de energierekening precies is opgebouwd? Lees dan hier ons kennisbank artikel over de energierekening in 2023.