Welke isolatie materialen zijn geschikt voor het isoleren van de kruipruimte? Er zijn verschillende vloerisolatie materialen die gebruikt kunnen worden. Tussen de verschillende materialen zitten veel verschillen. Zo zijn er verschillen te zien in prijs, milieu-impact en de toepassingsmogelijkheden. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende materialen voor vloer- en bodemisolatie.

Vloerisolatie materialen

PUR schuim

PUR schuim is een veelgebruikt materiaal voor vloerisolatie en heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Het zorgt voor een goede vochtdichte en luchtdichte afsluiting van de vloer. Het PUR schuim wordt tegen de onderkant van de begane grondvloer gespoten vanuit de kruipruimte. Naast de onderkant van de vloer wordt ook een deel van het opgaande metselwerk vaak mee geïsoleerd. Waterdragende PUR is uit milieu-oogpunt beter dan gewone PUR.

Thermoskussens/Folie

Thermoskussens bestaan uit diverse lagen reflecterend folie waar een luchtlaag tussen zit. TonZon is de bekendste maar er zijn verschillende varianten. De luchtzakken worden tegen de onderkant van de vloer bevestigd. Tevens is het handig om op bodem van de kruipruimte een bodemfolie (soort plastic folie) te plaatsen tegen het vocht. Thermokussens zijn waterafstotend en zijn bestendig tegen schimmelvorming en rot.

Isolatieplaten

Er zijn verschillende materialen die in plaatvorm te krijgen zijn. Twee veel voorkomende materialen zijn EPS of XPS, ook wel piepschuim genoemd. De isolatieplaten zijn vaak een paar centimeter dik en worden aan de onderzijde van de begane grondvloer aangebracht. EPS en XPS zijn zogenaamde piepschuim platen en bestaan uit miljoenen cellen die erg goed isoleren. Dit materiaal wordt vrijwel standaard bij de bouw van een woning gebruikt en zie je dan ook meestal bij woningen die na 1980 zijn gebouwd.

Minerale en natuurlijke wol

Minerale en natuurlijke wol bestaan uit vezelachtig materiaal die vaak opgerold als een deken te koop zijn. Vooral de minerale wolsoorten zoals glas- en steenwol zijn al decennialang in het gebruik in de bouwwereld. Natuurlijke wolsoorten zijn vrij nieuw maar zie je inmiddels steeds vaker gebruikt worden. Natuurlijke wolsoorten zijn vlas, hennep en schapenwol.

Wat is het verschil tussen glas- en steenwol?

Het verschil tussen glas- en steenwol is in eerste instantie het soort materiaal wat er gebruikt wordt. Glaswol wordt gemaakt van zand en gerecycled glas en steenwol van basaltsteen en slak. Beide isolatiematerialen worden op hoge temperaturen verwerkt – ook wel te vergelijken met het maken van een suikerspin – tot platen of rollen glaswol.

Ook al lijken steen- en glaswol erg veel op elkaar, er zijn toch een aantal verschillen te onderscheiden tussen de twee materialen. Zo is glaswol in vergelijking met steenwol lichter van gewicht, flexibeler en is iets meer sponsachtig waardoor je het goed kan klemmen tussen twee balken. Steenwol heeft daartegenover weer het voordeel dat het veel beter isoleert tegen geluid en hogere temperaturen aankan waardoor het brandveiliger is. Voor beide geldt dat de (warmte) isolatiewaarde vrijwel gelijk is. De aanschafprijs van steenwol is wel een stukje hoger.

Het aanbrengen van glas- of steenwol als vloerisolatie is met name populair bij handige doe-het-zelvers. Het is in te kopen bij de bouwmarkt en het is relatief makkelijk aan te brengen. Je bent wel een lange dag in de krappe en vaak vieze kruipruimte bezig, maar als je dat niet erg vindt, dan is dit je materiaal. De platen en rollen wol zijn makkelijker aan te brengen bij een houten vloer dan een betonnen vloer. Bij een houten vloer kan het materiaal tussen de balken worden aangebracht.

Tijdens het plaatsen van de wol komen er vezels vrij die kunnen irriteren. Zeker in de zomer in combinatie met vochtige omstandigheden kan dit tot ontstoken ogen, huid en luchtwegen leiden.

Dikte van isolatiemateriaal

In onderstaand overzicht ziet u welke isolatiewaarde u kunt behalen per isolatiemateriaal, afhankelijk van de dikte van het materiaal.

Bodemisolatie materialen

Voor bodemisolatie worden andere materialen gebruikt dan voor vloerisolatie. Het isolatiemateriaal kan in dat geval niet aangebracht worden door iemand die onder de vloer komt. Hier is vaak geen ruimte voor. Voor bodemisolatie is een flexibel materiaal handig wat in de kruipruimte gespoten kan worden. Hiervoor zijn de meest gebruikte materialen: EPS parels en chips. Een derde oplossing is het gebruik van zogenaamde isolatiematrassen. Om dit te kunnen plaatsen moet er wel in de kruipruimte voldoende ruimte zijn voor de isolatiespecialist om te kunnen werken.

EPS parels en chips

Een gemakkelijke methode voor het toepassen van bodemisolatie is het vullen van de kruipruimte met EPS parel of chips. Hiermee wordt de bodem bedekt wat ervoor zorgt dat kou vanuit de grond niet de kruipruimte en vervolgens uw woning intrekt. Afhankelijk van de hoogte van de kruipruimte wordt er daarom een laag aangelegd van ongeveer 25 cm. Hoe dikker de laag, hoe hoger de isolatiewaarde.

De korrels en chips zijn gemaakt van Polystyreen (EPS) en bestaan grotendeels uit lucht. Vergeleken met chips, zijn parels een stuk kleiner. Parels hebben een diameter van 3 mm, chips ongeveer 3 cm. Het voordeel van de chips is dat deze minder snel blijven kleven als iemand naderhand in de kruipruimte moet zijn. Bijvoorbeeld wanneer er een kabel getrokken moet worden onder de vloer of er leidingen zijn die onderhoud nodig kunnen hebben. In dat geval is chips de meest praktische oplossing.

Isolatiematrassen

Isolatiematrassen zijn plastic zakken met daarin EPS parels in combinatie met reflecterende folie. De matrassen hebben een dikte van 10 tot 12 cm. De materialen hebben een vergelijkbaar effect als de losse parels.

Liever geen schelpen

Een natuurlijk alternatief op de EPS parels, chips of isolatiematrassen zijn schelpen. Dit wordt nog wel eens gepromoot op bouwbeurzen, maar wordt in de praktijk niet vaak toegepast. Schelpen zijn een goed middel tegen vochtproblemen in de kruipruimte, maar hebben geen isolerende werking. Daardoor zal de kou vanuit de bodem nog steeds de kruipruimte ingaan.

Ondanks de geringe isolerende waarde zult u een effect zien op de stookkosten. Dat komt omdat een droge vloer en fundering, veroorzaakt door de schelpen, beter isoleert. EPS parels, chips of isolatiematrassen zorgen er ook voor dat vochtproblemen verdwijnen naast hun isolerende functie. Deze materialen isoleren ook de kou in de bodem en voorkomen daarmee warmteverlies of overdracht van kou in de kruipruimte. Daarom is het gebruik van schelpen voor isoleren af te raden.

Welk isolatiemateriaal is het meest geschikt voor uw vloer?

Dat is niet direct te zeggen zonder de situatie onder de vloer te beoordelen. Wat het beste materiaal is hangt af van het huis en de situatie van de kruipruimte. Ook hangt het af van uw persoonlijke voorkeur. Het is daarom aan te raden een of meerdere erkende installateurs te vragen de kruipruimte te bekijken en een advies uit te laten brengen. Er zijn meerdere geschikte materialen die toepasbaar zijn. Wanneer u kunt kiezen uit meerdere oplossingen, heeft u hier een aantal belangrijke aandachtspunten:

• Vloerisolatie is duurder dan bodemisolatie. Het heeft echter ook een beter isolerend effect en levert meer energiebesparing en comfort op dan bodemisolatie. Indien de kruipruimte en het budget dat toelaten is het advies om altijd voor vloerisolatie te kiezen.
• Als de kruipruimte niet voldoende hoogte heeft (minder dan 30cm bij houten vloeren of 50cm bij betonnen vloeren) dan is vloerisolatie waarschijnlijk lastig. Bodemisolatie is dan vaak wel mogelijk en de enige oplossing.
• Staat de kruipruimte veel onder water of heeft u last van optrekkend vocht? Als er hoog water in de kruipruimte staat kan dat tegen de vloerisolatie aankomen. Bodemisolatie drijft op water in de kruipruimte. Als er een groot vochtprobleem is, moet dit eerst worden verholpen voordat u de vloer isoleert.
• Wilt u isolatiefolies maar heeft u last van muizen of ratten in de kruipruimte? Muizen en ratten kunnen de folie doorknagen waardoor de isolatiewaarde afneemt. Om dit te voorkomen moet u ervoor zorgen dat muizen niet meer in de kruipruimte kunnen komen. Isolatiespecialisten kunnen in dat geval speciale roosters plaatsen voor de ventilatiegaten. Daarnaast is het belangrijk om naden en kieren in de kruipruimte dicht te maken zodat ze daar niet doorheen kunnen.
• Als er veel leidingwerk in de kruipruimte aanwezig is dan kan dat consequenties hebben voor de materiaalkeuze. Thermokussens en isolatieplaten zijn dan lastig aan te brengen.

Nog een laatste tip: sommige vakspecialisten werken maar met een of twee typen isolatiematerialen. Zij zullen geneigd zijn u deze aan te raden. Het is daarom aan te bevelen altijd nog een offerte op te vragen bij een tweede isolatiespecialist. 

Zit er al isolatiemateriaal onder de vloer?

Wilt u de bestaande isolatie van de vloer verbeteren? Een optie is om het isolatiemateriaal wat er al zit te verbeteren met hetzelfde type isolatiemateriaal. Afhankelijk van de dikte en de staat van het isolatiemateriaal wat er al zit, heeft na-isoleren zin. Als er al 10 cm isolatiemateriaal zit, zoals piepschuim, is het alleen relevant om bij te isoleren als u vloerverwarming heeft of wilt laten installeren. Isolatiefolie is vaak het makkelijkste om toe te passen als er al isolatiemateriaal zit. Omdat dit ook warmte terug de woning in reflecteert is het vooral bij vloerverwarming extra gunstig.

Milieutechnische aspecten van isolatiematerialen

Naast bovenstaande aspecten zijn voor sommige mensen de milieutechnische aspecten ook een belangrijke overweging in hun keuze. Hieronder staat kort toegelicht van verschillende materialen wat hun milieutechnische ‘terugverdientijd’ is.

• Gespoten PUR met HFK’s: milieutechnisch heel lange terugverdientijd (15 jaar).
• Gespoten PUR met HFO’s / water: beter voor het milieu, nog steeds broeikasgassen, minder lange milieutechnische terugverdientijd (met HFO’s 2 jaar, met water 1 jaar)
• Alle PUR / aminotherm zijn aardolieproducten
• Glaswoldekens: makkelijk weg te halen en te recyclen. Glaswol is zelf vaak al 50% gerecycled materiaal.
• Tonzon folie: aluminium is te recyclen, en het materiaal is heel compact. Daardoor is het goed te vervoeren wat ook zorgt voor minder uitstoot.