Infraroodverwarming wordt vaak genoemd als alternatief op de warmtepomp om een woning aardgasvrij te maken. Zo op het eerste oog een ideaal alternatief waarvoor de investeringskosten laag zijn en de woning niet supergoed geïsoleerd en geventileerd hoeft te worden. Maar wat is infraroodverwarming nu eigenlijk en is dat interessant voor uw woning? Wat zijn de voordelen van infraroodverwarming? In dit artikel gaan we dieper in op de techniek en beantwoorden we 5 van de meest gestelde vragen over infraroodverwarming.

1. Wat is infraroodverwarming?

Infraroodverwarming verwarmt net als de zon. Het geeft infrarood straling af waarmee objecten (en personen) direct worden verwarmd. De straling verwarmt niet de omringende lucht zoals dat wel met radiatoren gebeurt. U voelt de warmte direct op de huid en meubels, vloeren en wanden worden ook op die manier langzaam opgewarmd. Die geven de warmte vervolgens weer af aan de lucht in de ruimte. Infrarood panelen plaatst u aan de wand, het plafond of kan achter een spiegel worden gemonteerd. Daarnaast is er ook elektrische vloerverwarming die in de vloer toegepast wordt toegepast net als traditionele vloerverwarming.

Let op: Elektrische vloerverwarming is volgens het bouwbesluit verboden om te gebruiken als hoofdverwarming. Elektrische bijverwarming om een kamer extra te verwarmen mag wel, maar is meestal niet zuiniger.

Infraroodstraling?

In feite is infraroodverwarming niets bijzonders. De zonnestraling die op de aarde schijnt, bestaat voor 40% uit infrarood straling. Ook objecten, mensen en dieren stralen infrarood uit. Infrarood straling is onzichtbaar voor het menselijk oog, maar door de huid waarneembaar omdat het warmte overbrengt.

Er zijn 3 typen infrarood straling: infrarood A, B en C

1. IR-A is korte golf infrarood. Het wordt vaak gebruikt voor het warm houden van voedsel, maar ook in sauna’s.
2. IR-B is middengolf infrarood. Dit wordt vaak gebruikt als terrasverwarmer of om op langere afstanden objecten te verwarmen.
3. IR-C is lange golf infrarood. Dit is een vorm van infrarood straling die in de natuur voorkomt. Moderne infrarood panelen werken met IR-C.

Elektrische vloerverwarming en panelen

Er zijn twee verschillende vormen van infraroodverwarming op de markt. Infrarood panelen en elektrische vloerverwarming. Beide systemen zijn elektrisch en zetten dus elektriciteit om in warmte. Wat niet onder infraroodverwarming valt, is een elektrische radiator. Deze zijn herkenbaar aan de gloeidraden of roosters in het paneel. Een elektrische radiator werkt op basis van convectie en heeft daardoor een veel hoger stroomverbruik dan infraroodverwarming.

Infrarood panelen zijn populair

De verkoop van infrarood panelen neemt op dit moment een enorme vlucht. De eerste projecten die volledig zijn uitgevoerd met infrarood panelen zijn opgeleverd en de populariteit van infrarood panelen stijgt.

2. Hoe werkt een infrarood paneel?

Een infrarood paneel is een vierkant of rechthoekig paneel die warmte uitstraalt door middel van infrarood straling. Dit doet een infrarood paneel door elektriciteit om te zetten in warmte. Via de afgifteplaat aan de voorkant wordt vervolgens de straling verspreid over de ruimte en verwarmt het objecten en personen.

Infraroodpanelen hebben een stralingsbereik van ongeveer 3 meter. Wanneer u buiten dit bereik bent, zal het dus kouder aanvoelen. Verwarmt u een grote ruimte, dan heeft u in dat geval vaak meer dan 1 infrarood paneel nodig. Zorg dus voor een goede afstand tussen de plek waar u vaak zit, staat of ligt en het infrarood paneel.

De techniek achter het infrarood paneel

Een infrarood paneel bestaat uit verschillende onderdelen die samen zorgen voor een goede warmteafgifte. Er zijn daarom veel variaties mogelijk in de gebruikte materialen en de werking van een infrarood paneel. Dit is van invloed op de efficiëntie en effectiviteit van een infrarood paneel. Een infrarood paneel bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Warmteafgifteplaat: De warmteafgifteplaat zit aan de voorkant van het infrarood paneel en bestaat uit aluminium, veiligheidsglas of keramisch materiaal zoals marmer. De afgifteplaat zorgt voor de verspreiding van de warmte in de ruimte. Hoewel een metalen plaat esthetisch gezien niet perse aantrekkelijk is, geeft deze wel het beste resultaat.
2. Verwarmingstechniek: Achter de afgifteplaat zit de verwarmingstechniek die elektriciteit omzet naar infrarood straling en warmte. De elektriciteit wordt omgezet naar warmte door een folie of een mat. Een mat is een kunststof deken waarin een elektrische verwarmingskabel is verwerkt. Idealiter is de verwarmingstechniek gemaakt van een mat en niet een folie. Een folie is gevoeliger voor breuken waardoor het paneel sneller stuk kan gaan.
3. Stekker: Een infraroodpaneel werkt op elektriciteit en daarvoor is aansluiting op een elektriciteitspunt nodig. Een infraroodpaneel kunt u ook met een stekker in het stopcontact steken. Wanneer u een infraroodpaneel in de badkamer gebruikt, is het belangrijk om waterdicht kabelmateriaal te kiezen. Dit wordt uitgedrukt in een IP-waarde. Belangrijk is om voor een IP van 44 of hoger te kiezen (Let op: het 2^e cijfer moet minimaal 4 zijn). Hoe hoger de twee getallen, des te beter is het materiaal bestand tegen water.
4. Isolatiemateriaal: Aan de achterkant van een infrarood paneel zit isolatiemateriaal zodat de stralingsenergie de juiste richting op gaat: de kamer in. Goedkope infrarood panelen hebben weinig isolatie waardoor de efficiëntie flink omlaag gaat. Ze stralen dan ook warmte af aan de achterkant waar u als gebruiker niets aan heeft. Een goed geïsoleerd paneel voelt na 10 minuten, aan de achterkant lauwwarm aan.
5. Afdekplaat: de achterkant en zijkanten van een infraroodpaneel zijn vaak afgedekt met een stalen of plastic plaat. Een metalen plaat is kwalitatief hoogwaardiger en gaat minder snel stuk.
6. Thermostaat (optioneel): Een thermostaat zorgt ervoor dat de infraroodverwarming in een ruimte niet continu op maximaal vermogen infrarood straalt, maar dit op basis van de gewenste temperatuur doet. Infraroodtechniek kan nauwkeurig aangestuurd worden, omdat een paneel snel warmte kan afgeven.
7. Bewegingssensor (optioneel): Heeft u een infrarood paneel en wilt u die alleen aan zetten wanneer er personen in een bepaalde ruimte zijn? Dan is een bewegingssensor een slimme oplossing. Zo gaat u efficiënt met uw energie om.

Handig!

Een praktische optie van een infrarood paneel is dat de afgifteplaat ook in spiegelvariant of zelfgemaakt design (foto of schilderij) gemaakt kan worden.

3. Hoe werkt elektrische vloerverwarming?

Inmiddels is iedereen bekend met vloerverwarming en het comfort wat daarbij hoort. Simpel uitgelegd: het zorgt voor een warme vloer en voorkomt koude voeten. Normaal gesproken wordt vloerverwarming aangelegd door buizen gevuld met water in de vloer te leggen. De cv-ketel zorgt er vervolgens voor dat uw huis op temperatuur blijft. In principe werkt elektrische vloerverwarming hetzelfde alleen zonder water en een cv-ketel. De vloer wordt warm middels elektriciteit en straalt vervolgens infrarood straling uit.

Elektrische vloerverwarming aanleggen

Elektrische vloerverwarming legt u onder de vloerbedekking. Infraroodverwarming is zowel “droog” als “nat” aan te leggen. Een droog systeem betekent dat u een mat of folie boven op de vloer en onder de vloerbedekking legt. Een nat systeem is een vloerverwarmingssysteem dat in de vloer wordt geplaatst en waar een afdeklaag van cement of beton overheen wordt geplaatst.

Opbouw elektrische vloerverwarming

De opbouw van een elektrische vloerverwarming ziet er als volgt uit:

1. Ondervloer: de ondervloer of de constructievloer kan van hout of beton zijn. Het is verstandig om onder de constructievloer een goede laag isolatie aan te brengen zodat er geen warmte naar de kruipruimte verloren gaat. Dit verhoogt de effectiviteit aanzienlijk.
2. Isolatielaag: In het geval van een “droog” systeem wordt er een isolerende laag boven op de ondervloer aangebracht. Dit zorgt voor meer gerichte verspreiding van de warmte naar de ruimte die verwarmd moet worden.
3. Elektrische vloerverwarming: Onder of in de vloer ligt de elektrische vloerverwarming. Elektrische vloerverwarming komt in twee vormen voor. In de vorm van 1 millimeter dik folie of 5-10 millimeter draden. De draden worden voor sommige toepassingen in kunststof of aluminium weefsel verwerkt. De matten of folie worden aangesloten op een thermostaat of regelaar die op een willekeurige plek aan de muur geplaatst kan worden.
4. Vochtwerende laag: Dit is een folie die vocht uit de woning tegen houdt. Vocht in de infraroodverwarming kan leiden tot kortsluiting in het systeem. Wanneer de vloerverwarming in een cementvloer gegoten wordt, is een vochtwerende laag niet nodig.
5. Vloerbedekking: Boven op de vloer kunt u alle soorten vloerbedekking toepassen die u wenst. Om gebruik te maken van infrarood vloerverwarming maakt het niet uit of u parket, laminaat, tegels of een betonvloer hebt. U kunt in alle gevallen gebruik maken van infraroodverwarming.

 Tips!

• Infraroodverwarming in de badkamer werkt ook tegen het voorkomen van vochtproblemen of schimmels. Er ontstaat minder condensatie op de muren en het plafond doordat deze direct verwarmd wordt
• Het verwarmen met infrarood is met name interessant als u weinig thuis bent. Infrarood panelen hebben een korte opwarmtijd waardoor u direct de warmte voelt wanneer u thuis bent.
• Gebruik infrarood voor de verwarming van weinig gebruikte ruimtes als zolders en werkkamers. U voorkomt daarmee een energiekosten als u niet in deze ruimtes bent.

4. Wat zijn de voor- en nadelen van infraroodverwarming?

Er zijn vele voordelen te benoemen van infraroodverwarming. Belangrijk is waarmee u het gaat vergelijken en in welke situatie. Het is niet in iedere woning verstandig om te verwarmen met infraroodverwarming. Hieronder een aantal van de belangrijkste voor- en nadelen.

Voordelen

Infraroodstraling verwarmt personen en objecten

Wanneer infrarood straling een object raakt, dan wordt het object direct warm. De tussenliggende lucht wordt daarbij niet verwarmd. Lucht kan infrarood straling niet absorberen. Daardoor ontstaat er geen tocht en voorkomt u koudeval in huis.

Snel opgewarmd

Infraroodverwarming is binnen enkele minuten opgewarmd. Na enkele minuten is de infraroodverwarming voelbaar. Om een comfortabele binnentemperatuur te bereiken met een traditioneel verwarmingssysteem heeft u in de ochtend ongeveer een half tot een heel uur nodig. Om die reden verwarmt u een woning continu of stelt u een slimme thermostaat in om vlak voordat u wakker wordt de woonkamer op te warmen.

Comfortabel bij lagere ruimtetemperatuur

Met traditionele vloerverwarming of radiatoren verwarmen de meeste mensen ruimtes op een gemiddelde temperatuur van 20⁰C. Deze luchttemperatuur is nodig voor de meeste mensen om een ruimte comfortabel te ervaren. Met infraroodverwarming verwarmt u objecten via straling in plaats van via de lucht. Daardoor kan de ruimtetemperatuur (luchttemperatuur) met omlaag.

Het comfort is wel heel anders dan bij traditionele verwarming. Probeer het eerst eens te ervaren voordat u het in uw huis gaat toepassen. Sommige mensen vinden infraroodverwarming helemaal niet comfortabel.

Luchtvochtigheid

Convectiewarmte warmt de lucht in een ruimte op waardoor de luchtvochtigheid daalt. Warme lucht kan namelijk meer vocht opslaan en daardoor voelt het droger aan dan koude lucht. In ruimtes waar niet veel vocht vrijkomt zoals in de woon-, slaap- of werkkamer kan dit leiden tot een te lage luchtvochtigheid. Droge lippen of geïrriteerde ogen zijn veel voorkomende verschijnselen bij een te lage luchtvochtigheid. Omdat infraroodverwarming de temperatuur van de lucht niet direct beïnvloedt, verkleint het de kans op te droge lucht. 

Neemt weinig ruimte in beslag

Een infrarood paneel is dunner dan een tv-scherm en is in verschillende kleuren en designs te verkrijgen. In vergelijking met een traditionele radiator gaat u dat veel ruimte schelen. Daarnaast heeft u in plaats van cv-leidingen enkel een stopcontact nodig om het infrarood paneel aan te sluiten.

Nadelen

Hoog elektriciteitsverbruik

Het grote nadeel van infraroodverwarming is dat het energiegebruik hoog kan zijn. Elektrische verwarming zonder het gebruik van externe bron (zoals een warmtepomp) vraagt veel elektriciteit. Zonder het gebruik van externe bron bent u dan vaak duurder uit dan met een traditionele cv-ketel op gas of aansluiting op het warmtenet. Om een indruk te geven van de verhoudingen tussen deze technieken, ziet u hieronder de energiekosten per eenheid warmte.

• Infrarood/elektrische verwarming: € 0,35 per 1 kWh warmte (prijspeil januari 2024)
• Cv-ketel met radiatoren of vloerverwarming: € 0,13 per 1 kWh warmte
• Elektrische warmtepomp: € 0,09 per 1 kWh warmte

Niet geschikt als hoofdverwarming

Het hoge elektriciteitsverbruik is niet nadelig wanneer u optimaal gebruik maakt van de kracht van infraroodverwarming: snel en kortstondig verwarmen. Dat is namelijk waar infrarood wel een goedkoper alternatief kan zijn. Denkt u erover na om een hele woning te verwarmen met infrarood dan is dat een slecht idee. Een woning moet op temperatuur (minimaal 15⁰C) blijven, anders ontstaan er vochtproblemen. Dat betekent dat de verwarming gedurende de hele winter aan staat. In dat geval is een warmtepomp, cv-ketel of warmtenet aansluiting een stuk zuiniger. 

Hoge piekbelasting op het elektrisciteitsnet

Het elektriciteitsnet is gemaakt om een bepaalde piekbelasting aan te kunnen. Dit betekent dat er rekening wordt gehouden met een maximale piek in elektriciteitsverbruik waarbij gelijktijdig veel apparaten gebruikt worden. Die piek is bijvoorbeeld op een winterdag om 6 uur s ’avonds wanneer tv’s, verlichting, magnetrons, ovens en computers aanstaan. De kabels in de grond en uw meterkast is daarop berekend en zorgen ervoor dat er geen stroomuitval plaats vindt. Wanneer u ook nog elektrisch gaat verwarmen op datzelfde moment verdubbeld de elektriciteitsvraag en wordt de piekbelasting erg hoog. De consequentie is dat het net verzwaard moet worden en u in de toekomst meer geld kwijt bent aan netbeheer en leveringskosten voor elektriciteit.

Duurder dan radiator

Een infrarood paneel kost ongeveer tussen de €230 en €480 (prijspeil januari 2024). Het plaatsen van een traditionele radiator ongeveer €450 (mits er al centrale verwarming aanwezig is). Een radiator heeft naast een lagere kostprijs ook een veel langere levensduur. Een infrarood paneel gaat gemiddeld tussen de 10 en 15 jaar mee. De meeste radiatoren gaan minimaal 25 jaar mee. Laagtemperatuur radiatoren/convectoren zijn wel een stuk duurder (€ 850 – € 1.700).

Straling kan niet het hoekje om

Infraroodstraling werkt net als zonnestraling niet op “schaduwplekken”. Dit betekent dat wanneer u een paneel achter een meubelstuk plaatst, u de warmte daarachter niet zal voelen. Tegelijkertijd heeft een infrarood paneel een beperkt oppervlakte wat bestraald wordt. Als u te ver af of naast het stralingsoppervlak verblijft, zal u de straling niet op uw lichaam krijgen.

5. Wanneer gebruikt u infraroodverwarming?

Infraroodverwarming is een alternatief op gasgestookte cv-ketels. Ze verbruiken elektriciteit en zijn, als dit duurzaam wordt opgewekt, een mooi schoon alternatief op aardgas.

Infrarood panelen in weinig gebruikte ruimtes

Infraroodverwarming is het meest efficiënt in ruimtes die minder vaak gebruikt worden. Zoals de badkamer. Veel mensen vinden het vervelend om s’ochtends een koude badkamer aan te treffen. Daarom draaien ze de radiatorknop open. Het comfort in de ochtend komt tegen een hoge prijs, want de ruimte wordt de rest van de dag ook vaak onnodig verwarmd. Infrarood panelen leveren vrijwel direct warmte wanneer u ze aanzet. Ze zijn ook goed in te regelen en, met bijvoorbeeld bewegingssensoren, aan te sturen.

Andere ruimtes die geschikt zijn voor infraroodverwarming; slaap-, werk- of hobbykamers.

Nieuwbouw en grote renovaties

Als u een nieuwe woning laat bouwen of u gaat een bestaande woning grondig renoveren dan overweegt u misschien ook een nieuw verwarmingssysteem. Hèt moment waarop u nieuw leidingwerk voor het cv-systeem laat aanleggen, radiatoren plaatst en wellicht overweegt om vloerverwarming te installeren. De kosten voor een nieuw verwarmingssysteem op basis van water, zoals een cv-ketel of warmtepomp, is vele malen hoger dan die voor een infraroodverwarmingssysteem. Voor de installatie van een compleet verwarmingssysteem met cv-ketel of warmtepomp betaalt u al snel een bedrag van €12.000 tot €18.000.

Uw huis volledig van infraroodverwarming voorzien, is vaak een stuk goedkoper. Voor een tussenwoning met 8 verschillende ruimtes (keuken, woonkamer, badkamer, toilet, 3 slaapkamers en zolder) betaalt u tussen de €6.500 tot €8.500 voor een compleet infraroodverwarmings-systeem. Daartegenover staat wel een hogere energierekening. Het is daarom in de veel gevallen op de lange termijn slimmer om voor een warmtepomp te kiezen.

Let op het energiegebruik!

Bedenk goed dat de installatie een stuk goedkoper is, maar de energierekening wel een stuk hoger kan uitvallen dan wanneer u een cv-ketel, warmtenet of een warmtepomp gebruikt. Het gebruik van infraroodverwarming als hoofdverwarming kost behoorlijk wat elektriciteit. Dat geldt zeker wanneer uw woning niet bovengemiddeld is geïsoleerd. De voordelen van snel en efficiënt verwarmen zijn dan niet meer van toepassing. Houd er dus rekening mee dat uw energierekening flink omhoog gaat.