Wilt u graag tegelijk besparen op elektriciteit en gas? Wilt u graag een zonneboiler en zonnepanelen maar is het dak voor beiden te klein? Of loopt u graag vooraan in de nieuwe technologische ontwikkelingen? Dan is een systeem met PVT-panelen (PVT-systeem) interessant. Een PVT-paneel is een moderne oplossing die elektriciteit en warmte opwekt. In dit artikel leest u wat een PVT-paneel is, of een systeem met PVT-panelen interessant is in uw situatie en wat de voordelen en nadelen zijn. Ook leest u over wat het kost en oplevert, en welke aanpassingen in uw huis nodig zijn om het systeem goed te laten werken. 

 

Wat is een PVT-paneel en hoe werkt het?

Een PVT-paneel wekt elektriciteit en warmte op. Het woord PVT-paneel bestaat uit twee onderdelen: het PV-deel (zonne-energie) en het Thermische (warmte) deel. Het PV-deel bestaat uit zonnepanelen die elektriciteit opwekken. Het thermische deel haalt warmte uit het paneel en de buitenlucht en zet dit om naar warmte om uw woning en het tapwater (kraan- en douchewater) mee te verwarmen. Hierdoor zijn PVT-panelen zwaarder dan traditionele zonnepanelen. 

PVT-panelen wekken overdag elektriciteit op, net als gewone zonnepanelen. Ook als het bewolkt is. De opgewekte elektriciteit gebruikt u in huis. Als u te veel opwekt dan ‘geeft’ u dit automatisch terug aan het elektriciteitsnet. Dit noemen we terugleveren. Voor het terugleveren krijg u een (kleine) vergoeding (de terugleververgoeding) of u saldeert dit. Warmte wordt overdag én ‘s nachts opgewekt. Het PVT-paneel kan warmte uit de buitenlucht halen bij -7°C of hoger. Overdag is het makkelijker om warmte uit de buitenlucht te halen omdat de temperatuur hoger is. Zeker als de zon op het paneel staat. De opgewekte warmte kan worden gebruikt voor het verwarmen van uw woning. Of voor het maken van warm water (om te douchen bijvoorbeeld).

 

 

 

PVT-panelen worden ook wel warmtepomppanelen of thermische zonnepanelen genoemd.

 

Een PVT paneel is interessant voor u als u een of meerdere van deze punten herkent:

• U wilt besparen op elektriciteit en gas;
• U heeft een klein dak en wilt slim gebruik maken van de ruimte;
• U wilt zo veel mogelijk of helemaal verwarmen en koken zonder aardgas;

• Uw huidige cv-ketel is aan vervanging toe en u wilt aardgasvrij verwarmen;
• U gaat een grote verbouwing van uw woning uitvoeren;
• U heeft genoeg geld om het PVT-systeem te kopen en te laten installeren;
• U wilt een warmtepomp, maar zonder geluid en zonder boring in de grond. 

 

Wat voor soort PVT-panelen zijn er? 

Er zijn twee soorten PVT-panelen: standaard PVT-panelen of PVT-collectoren. 

1. Standaard PVT-panelen

De standaard PVT-panelen zijn sterk in elektriciteit opwekken. Een PVT-paneel bestaat uit een PV-paneel (zonnepaneel). Achter deze plaat lopen buizen waar koudemiddel doorheen stroomt. Een koudemiddel is een vloeistof die warmte van de ene plek naar de andere plek brengt. Bijvoorbeeld van de buitenlucht naar de cv-ketel. Deze buizen met koudemiddel nemen de warmte op uit de omgeving. Daarnaast warmt het zonnepaneel op onder invloed van zon- en daglicht. Deze warmte wordt ook opgevangen door de buizen met koudemiddel. Door het opvangen van de warmte koelt het zonnepaneel af. Hierdoor wekt een PVT-paneel meer elektriciteit op dan een standaard zonnepaneel. 

Wist u dat? Zonnepanelen zon nodig hebben, maar niet houden van hitte? Als de panelen te heet worden, wekken ze minder elektriciteit op. Het voordeel van een PVT-paneel is dat de buizen met koudemiddel, de warmte afvoeren om warm water van te maken. Hierdoor koelt het opgewarmde paneel af. Zo blijven ze ook bij hoge temperaturen maximaal opwekken.

2. PVT-collectoren 

De minder voorkomende PVT-collectoren zijn goed in warmte opwekken. Een PVT-collector is een PVT-paneel in een soort kast met een glazen plaat er bovenop. Hierdoor wordt de temperatuur in de kast verhoogd. De hogere temperatuur zorgt voor een hogere opbrengst in warmte. Maar de hogere temperatuur zorgt ook voor een lagere opbrengst in elektriciteit. Dit komt doordat het zonnepaneel minder goed kan afkoelen.

PVT-panelen of PVT-collectoren? Een systeem met PVT-panelen is vooral geschikt voor huishoudens die veel elektriciteit gebruiken. Een systeem met PVT-collectoren is vooral geschikt voor huishoudens die veel gas gebruiken. PVT-collectoren zijn dus een uitkomst voor gezinnen met lang douchende pubers

 

 

Een PVT-paneel gebruiken als zonneboiler en combineren met een warmtepomp

U kunt een PVT-paneel gebruiken als zonneboiler als u deze aansluit op een boiler met een warmtewisselaar. In dit geval wordt het koudemiddel opgewarmd in de buizen achter het paneel. Dit warme koudemiddel wordt gebruikt om het douche- en kraanwater in het boilervat voor te verwarmen. Als het water niet heet genoeg wordt dan springt de cv-ketel bij. Zo bent u dus altijd voorzien van warm douche- en kraanwater. Dit zal vooral in de zomer gebeuren, omdat dan het meeste warme water wordt gemaakt. In de winter schijnt de zon een stuk minder en maakt een PVT-paneel minder warm water. De cv-ketel zal dan vrijwel al het warme water zelf maken. Wilt u ook in de winter minder gebruik maken van de cv-ketel? En wilt u het warme water daarnaast gebruiken voor het verwarmen van uw woning? Dan kunt u er ook voor kiezen om het PVT-paneel te combineren met een (hybride) warmtepomp. Uw woning moet wel aan een paar voorwaarden voldoen om te verwarmen met (hybride) warmtepomp.

Let op: in de meeste situaties is een PVT-systeem in combinatie met een warmtepomp een duurdere oplossing dan normale PV-panelen (zonnepanelen) met een warmtepomp. 

• Een warmtepomp is een apparaat dat op een duurzame manier warm water maakt voor de verwarming en het douche- en kraanwater. Een warmtepomp werkt op elektriciteit. Er bestaan volledig elektrische warmtepompen en hybride warmtepompen.
  • Een hybride warmtepomp hangt naast de cv-ketel en verwarmt het grootste deel van het jaar uw woning. Op (erg) koude dagen springt de cv-ketel bij of neemt het over. U kunt een hybride warmtepomp ook combineren met een warmtenet.
  • Een elektrische warmtepomp heeft geen cv-ketel meer nodig want hij verwarmt uw woning én uw tapwater.
• Een zonneboiler heeft panelen of buizen (heatpipes) die op het dak liggen om warm water te maken op een duurzame manier. Dit gebruikt u voor het tapwater en/of de verwarming. 

 

Wist u dat? U kunt ook koelen met een PVT-systeem. Dit doet u door de werking van het systeem in de zomer om te draaien. U kunt binnen koelen tot ongeveer 18°C. Bij koeling lager 18°C kunnen druppeltjes (condens) ontstaan op uw verwarming, waardoor roest kan ontstaan. Uw verwarming moet daarom wel geschikt zijn om te koelen. U heeft hiervoor moderne lage temperatuur radiatoren nodig en kunststof leidingen en verdelers. U kunt ook met vloerverwarming koelen, maar dat werkt minder goed omdat de koude lucht op de bodem blijft hangen

 

Wat bespaar ik met een PVT-systeem?

Een PVT-systeem wekt warmte en elektriciteit op. Dit betekent dat u bespaart op uw gas- en elektriciteitsrekening. Wat u precies bespaart hangt af van het type systeem. Om u een beeld te geven: de gemiddelde besparing met een PVT-paneel is 100 kWh (€35) en 40 m³ gas (€52) gas per m² op jaarbasis (prijspeil januari 2024 €0,35 per kWh en €1,30 per m³). 

 

Wilt u weten hoeveel panelen u nodig heeft? Laat dan een warmteverliesberekening maken. Met een warmteverliesberekening wordt duidelijk hoeveel warmte u verliest in uw woning, hoeveel panelen u nodig heeft en wat u ongeveer gaat besparen. Een warmteverliesberekening wordt gemaakt door bouwkundige adviseurs en mensen die PVT-systemen en warmtepompen installeren.

 

Wat kost een PVT-systeem?

De kosten van een PVT-systeem hangen af van een aantal onderdelen. Gaat u het PVT-systeem gebruiken voor het verwarmen van uw tapwater? Wilt u het gebruiken voor het verwarmen van uw woning? Of wilt u helemaal van het gas af? 

De kosten van het PVT-systeem hangen af van:

• De aanbieder/merk
• De installateur (persoon die het installeert)
• De keuze tussen PVT-panelen of PVT-collectoren
• Het aantal panelen of collectoren 
• Montage systeem en type dak
• Schaduw op uw dak en bijpassende omvormer
• Leidingwerk en bekabeling 
• Installatiewerkzaamheden zoals transport naar boven of beneden (verticaal transport)
• Subsidies
• Als u het wilt: boilervat bij gebruik voor warm tapwater
• Als u het wilt: extra zonnepanelen

Om u een beeld te geven: de gemiddelde aanschafprijs van een PVT-systeem ligt op €1.000/m² exclusief installatie, koeling en warmtepomp. Ook zijn hierin de aanpassingen aan de woning voor isolatie of verwarmingssysteem niet meegenomen. Voor een gemiddelde tussenwoning moet u in totaal (met arbeid) denken aan ongeveer €31.000 (prijspeil januari 2024). Dit is voor 8 panelen. We gaan er hierbij vanuit dat u volledig elektrisch wilt verwarmen en circa 1.300 m³ gas verbruikt.

 

Wat is de levensduur van een PVT-systeem?

Een PVT-paneel gaat ongeveer 25 jaar mee. Het systeem is onderhoudsarm omdat er geen draaiende delen aanwezig zijn. Als u het systeem combineert met een warmtepomp, is de compressor tussentijds aan vervanging toe. Dat is gemiddeld na 10-15 jaar. Daarnaast heeft u een omvormer nodig. Deze gaat ook 10 tot 15 jaar mee.

 

Is mijn woning geschikt voor een PVT-systeem?

Voor het opwekken van elektriciteit kunt u het PVT-systeem over het algemeen voor elk type woning gebruiken, als uw dak geschikt is. De warmte van een PVT-systeem kan worden gebruikt voor het (bij)verwarmen de woning of helemaal verwarmen van de woning én het tapwater. Niet elke woning is geschikt als u wilt verwarmen met een warmtepomp. Er zijn verschillende dingen om rekening mee te houden als u een (hybride) warmtepomp wilt met PVT-panelen. De voorwaarden zijn hiervoor hetzelfde als die van een warmtepomp. Bedenk u wel dat een PVT-paneel met warmtepomp voor de meeste woningen duurder is dan een PV-paneel met een warmtepomp (de extra kosten voor een PVT-paneel zijn hoger dan de extra energie die het oplevert). Zie voor meer uitleg ons artikel “Is mijn huis geschikt voor een warmtepomp?”. 

 

Belangrijke dingen bij het kiezen van een PVT-systeem

U leest hier een aantal dingen waar u op moet letten als u kiest voor een PVT-systeem. 

• Is het dak sterk genoeg voor de PVT-panelen? 
• Hoeveel panelen heb ik nodig? 
• Is er genoeg ruimte voor de panelen en het PVT-systeem?
• Is er ruimte voor de omvormer (apparaat dat zonnestroom geschikt maakt voor het stopcontact)?
• Is de meterkast geschikt?
• Valt er (veel) schaduw op het dak? 

Of uw dak geschikt is om het systeem te dragen hangt af van uw woning. In veel gevallen is het mogelijk. Bij bijvoorbeeld (oude) houten daken of een schuurdak is het handig om te laten berekenen of deze daken sterk genoeg zijn. Deze berekening wordt een ‘constructieberekening’ genoemd.

De installateur kan ook berekenen hoeveel panelen u nodig heeft. De installateur bekijkt uw energieverbruik en hoe groot uw dak is. Ook berekent de installateur hoeveel warmte uw woning verliest (warmteverliesberekening).

 

Dingen om op te letten bij een hybride warmtepomp met PVT:

• Is er ruimte voor aansluiting op het verwarmingssysteem (leidingen)?
• Is er ruimte voor de warmtepomp? 
• Is het warmteafgiftesysteem geschikt voor koelen?
• Is een normaal PV-paneel met hybride warmtepomp niet goedkoper voor uw woning?

 

Dingen om op te letten bij een volledig elektrische warmtepomp met PVT:

• Is de woning voldoende geïsoleerd (ingepakt) zodat u niet teveel warmte verliest?
• Is het verwarmingssysteem geschikt voor verwarmen op lage temperaturen?
• Is er ruimte voor een warmtepomp?
• Is er ruimte voor een boilervat (vat met warm kraan- en douchewater) en buffervat (vat voor warme water voor verwarming)?
• Is er een modern ventilatiesysteem zoals balansventilatie aanwezig?
• Wordt er al elektrisch gekookt?
• Is een normaal PV-systeem met volledig elektrische warmtepomp niet goedkoper voor uw woning?

 

 

Welke aanpassingen zijn er nodig voor een PVT-systeem?

Omdat een PVT-systeem elektriciteit én warmte opwekt, zijn er waarschijnlijk een paar aanpassingen nodig. Ook is het belangrijk dat uw woning geschikt is voor een PVT-systeem. Aanpassingen kunnen zijn:

• (Zeer) goed isoleren, als er nu niet genoeg isolatie is;
• Hak- en breekwerk voor de leidingen voor het warme water;
• Hak- en breekwerk voor de kabels voor de elektriciteit;
• Hak- en breekwerk voor de ventilatiekanalen (kanalen waardoor ventilatielucht wordt gebracht van de ene, naar de andere plek in huis);
• Aanpassingen aan het verwarmingssysteem, zoals radiatoren vervangen voor vloerverwarming of laag temperatuur convectoren. Deze geven de warmte van het PVT-systeem beter af dan traditionele radiatoren, zodat het lekker warm is binnen;
• Bij een plat dak moet misschien eerst het grind worden weggehaald als dat er op ligt.

 

 

Voordelen van een PVT-systeem

• Doordat u elektriciteit én warmte opwekt, bespaart u op uw energierekening.
• U wekt met een PVT paneel meer energie op per vierkante meter dak, dan met een zonnepaneel. U wekt met PVT meer op omdat u niet alleen elektriciteit, maar ook warmte opwekt.
• Goed te combineren met uw huidige verwarmingssysteem (zoals cv-ketel)
• U kunt helemaal aardgasvrij verwarmen in combinatie met een warmtepomp
• De waarde van uw woning wordt hoger
• U bespaart CO2 uitstoot. Als uw dak groot genoeg is, kunt u zelfs een ‘nul op de meter’ (NOM) woning krijgen. Dit is een een woning waar je evenveel energie opwekt als je nodig hebt.
• U kunt koelen met een PVT-systeem.
• Geen ventilator of grondboring nodig, die bij reguliere warmtepompen wel nodig kunnen zijn.

 

Aandachtspunten bij een PVT-systeem

• Een PVT-systeem kost in aanschaf veel meer dan losse zonnepanelen of een losse zonneboiler.
• Aanpassingen in uw woning zoals leidingwerk en bekabeling en extra ruimte wat nodig is voor het plaatsen van een boilervat of warmtepomp
• Er is onderhoud nodig aan zowel de panelen als de warmtepomp.
• Is de dakbedekking nog in goede staat? Indien dat aan vervanging of onderhoud toe is, dan is het slim om dit eerst te laten vervangen. Als het nodig is kunt u ook gelijk uw dak extra isoleren.
• Kan het dak het gewicht van het systeem aan? 
• Bij veel schaduw op het dak kunt u minder elektriciteit opwekken. Dit voorkomt u met micro-omvormers of power-optimizers.
• Er is een beperkt aantal aanbieders en installateurs voor PVT systemen in Nederland

 

 

 

 

Subsidies en financiering voor PVT-systemen

Voor PVT-systemen kunt u subsidie krijgen. Het is handig om in overleg met uw installateur de offerte te splitsen in een zonnepanelen-gedeelte en een warmtepomp/boiler-gedeelte. U kunt dan soms van meer subsidies gebruikmaken. De mogelijkheden zijn:

Particulier / VvE’s:

• ISDE-subsidie (warmtepomp/boiler-gedeelte bij renovatie, niet bij nieuwbouw)
• Energiebespaarlening

Zakelijk

• SDE++
• EIA

Interesse? Heeft u interesse, wilt u zich verder oriënteren?  Kijk ook op onze website voor meer informatie over subsidies. Vraag op de website van RvO de subsidie aan.