Of u nu gaat voor een volledige renovatie of een kleine klus, tijdens elke verbouwing is het mogelijk om duurzame keuzes te maken. Vaak is de verbouwing een natuurlijk moment om bepaalde maatregelen te nemen. Door het verduurzamen van uw woning mee te nemen in uw verbouwplannen kunt u vaak kosten en moeite besparen. In dit artikel bespreken we verschillende manieren om de woning te verduurzamen tijdens de verbouwing.

Tips voor duurzaam materiaalgebruik tijdens verbouwing

Het is bij alle verbouwingen mogelijk om rekening te houden met duurzaamheid door te kiezen voor duurzame bouwmaterialen. Dit kan door te letten op de juiste keurmerken. Let bij het kiezen van hout op keurmerken FSC of PEFC. Zo weet u of het hout duurzaam is gekapt. Bij het kiezen van verf om muren of hout te schilderen helpen keurmerken ook om een duurzame keuze te maken. Als u meer wilt weten over keurmerken en welke keurmerken écht duurzaam zijn, kunt u de keurmerkenwijzer van Milieu Centraal bekijken.

Wanneer u een keuze voor isolatiemateriaal maakt, kunnen natuurlijke isolatiematerialen beter zijn voor het milieu. Dit komt doordat de productie van deze materialen minder milieuschade oplevert. Natuurlijke isolatiematerialen zijn bovendien vaak minder schadelijk als ze in de natuur terechtkomen. Bijvoorbeeld: EPS parels (kleine piepschuim bolletjes) komen sneller in de natuur. Hier vervuilen ze de grond, maken ze vogels ziek of komen ze in de maag van vissen terecht. Vlaswol (isolatiemateriaal gemaakt van een plant) komt minder snel in de natuur terecht. Bovendien is het van natuurlijk materiaal gemaakt waardoor het minder schadelijk is als het toch in de natuur komt.

 

Natuurlijke materialen zijn vaak het beste voor het milieu, maar alle isolatiematerialen helpen uiteindelijk het milieu. Isolatiematerialen besparen namelijk altijd meer CO₂ dan dat het maken van het materiaal kost.

 

Ook kunt u gerecyclede materialen gebruiken bij de verbouwing. Zo kunt u bijvoorbeeld een tweedehands deur of badkuip aanschaffen. Er bestaan zelfs volledig circulaire bouwmarkten! Vaak kunt u hier ook mooie oude versieringen voor uw woning vinden. 

Verder kunt u proberen zo min mogelijk afval te produceren, vooraf niet te veel materiaal in te kopen en bouwmaterialen te hergebruiken of te recyclen. 

Verduurzamen tijdens de verbouwing van een nieuwe woning

Als u uw hele huis gaat verbouwen omdat u bijvoorbeeld een nieuw gekocht huis gaat opknappen, zijn er een aantal maatregelen die u kunt meenemen. Een goed ventilatiesysteem is bijvoorbeeld lastig aan te leggen zonder het hele huis te verbouwen. Daarom is dit een goed moment om naar ventilatie te kijken. Wanneer u centrale balansventilatie laat aanleggen, heeft u tijdens een grote verbouwing de kans om de ventilatiekanalen netjes weg te werken. Bijvoorbeeld achter knieschotten of achter de afwerking van de trap. Een ventilatiespecialist kan u helpen bij het maken van een plan voor de aanleg van een ventilatiesysteem. Lees meer op onze kennisbank over de verschillende soorten ventilatiesystemen.

Maak uw meterkast toekomstklaar

Een andere maatregel die u goed tijdens een grote verbouwing kunt nemen is het aanpassen van de meterkast. Gaat u toch al nieuwe groepen aanleggen of nieuwe draden trekken? Dan kunt u tegelijkertijd ook de meterkast klaarmaken voor uw toekomstige situatie, door na te denken over of u in de toekomst:

• Elektrisch wilt rijden en een laadpaal aan huis gaat plaatsen; 
• Zonnepanelen op het dak gaat leggen; 
• Wilt koken op inductie; 
• Andere apparaten neemt die veel stroom verbruiken (bijv. een sauna).

Dan kunt u in één keer genoeg groepen in uw meterkast laten aanleggen. Dit bespaart u later kosten en moeite. Bespreek uw wensen en behoeften voor nu en de toekomst met de elektricien.

Denk aan een duurzame technische ruimte

Tot slot is het handig om in de technische ruimte van de woning ruimte te reserveren voor nieuwe systemen die zorgen voor een duurzamere woning. Of als deze nog niet aanwezig is, een technische ruimte aan te leggen. Denk hierbij aan:

• Ruimte aan de muur voor een ventilatiebox van het balansventilatiesysteem, ongeveer zo groot als een oven;
• Een omvormer voor de zonnepanelen, ter grootte van een schoenendoos;
• Eventueel een boiler- en buffervat als u van plan bent (later) een warmtepomp te installeren, door minimaal 1 m2 oppervlak vrij te houden, denk aan de ruimte van een grote koelkast.

Verderop in dit artikel vindt u tips om te verduurzamen tijdens een verbouwing van specifieke ruimtes.

 

Verduurzamen tijdens aanbouw plaatsen

Bij het plaatsen van een aanbouw kunt u letten op goede isolatie, vloerverwarming en op de draagkracht van het dak. 

Isoleer dik genoeg

Door goede isolatie bespaart u veel gas en blijft het bovendien lekker warm in uw woning. Onder goede isolatie verstaan we:

• Minimaal HR++ glas in de ramen maar het liefst triple HR glas. Bij een aanbouw is triple HR glas vaak makkelijk te realiseren, omdat hier meteen de geschikte kozijnen voor dit type glas in kunnen worden gezet;
• Voor de vloer een Rc-waarde van minstens 3,5;
• Voor de muren een Rc-waarde van minstens 1,7 maar het liefst een Rc-waarde van 6,0;
• Voor het dak een Rc-waarde van minstens 3,5 maar het liefst een Rc-waarde van 8,0.

Warme voeten door vloerverwarming

Door vloerverwarming aan te leggen in uw aanbouw, is deze ruimte meteen geschikt voor het verwarmen op lage temperatuur en heeft u altijd lekker warme voeten. Ook bespaart vloerverwarming ten opzichte van radiatoren elk jaar zo’n 10 tot 15% op de energierekening. Dit komt doordat de cv-ketel met vloerverwarming minder hard hoeft te werken om de ruimte warm te krijgen. 

 

Als u ook wilt koelen met uw vloerverwarming en een warmtepomp heeft, is het belangrijk dat u dit zegt tegen de installateur. De installateur moet dan namelijk kunststof leidingen in de vloer leggen die geschikt zijn om mee te koelen. 

 

Let op draagkracht van het dak

Naast bovenstaande maatregelen zijn de draagkracht en oriëntatie van het dak belangrijk voor het plaatsen van een groendak en/of zonnepanelen. Zonnepanelen op daken richting het (zuid)oosten, zuiden of (zuid)westen hebben namelijk vaak een hogere opbrengst. 

Verder heeft het dak genoeg draagkracht nodig voor zonnepanelen. Dit geldt al helemaal als u van plan bent om een groendak te laten aanleggen of dit zelfs met zonnepanelen te combineren. Vertel dus aan het begin van het proces aan de aannemer of u van plan bent om zonnepanelen, een groendak of beiden aan te leggen op het dak van de aanbouw. 

 

Verduurzamen tijdens een verbouwing van de keuken

De verbouwing van de keuken zorgt voor een natuurlijk moment om deze ruimte te verduurzamen. Dit kan door over te stappen op inductiekoken, energiezuinige apparaten te installeren en/of een recirculatiekap te installeren.

Tijdens een verbouwing van de keuken is het een logisch moment om over te stappen van koken op gas naar koken op inductie. Dit bespaart gemiddeld 37 m³ gas per jaar. Het kost wel ongeveer 175 kWh stroom per jaar om op deze manier te koken. Lees meer over elektrisch koken.

Daarnaast is het vaak een goed moment om te kijken naar energiezuinige apparatuur. Het energielabel van koelkasten, ovens en vaatwassers gaat van G tot A. Apparaten met label A verbruiken minder stroom dan oudere modellen en zijn dus beter voor het milieu.

 

Vroeger ging het energielabelsysteem van G tot A+++, maar dit systeem was niet duidelijk meer door alle plusjes. Daarom is het labelsysteem voor apparaten vanaf 2021 aangepast naar nieuwe labels met strengere regels. Als uw wasmachine in het oude systeem label A+++ had, kan dit in het nieuwe systeem misschien label D zijn geworden. Dat betekent niet dat uw huidige wasmachine meer energie verbruikt, maar wel dat er inmiddels zuinigere opties zijn. Wilt u weten of er een zuinigere variant is van uw huidige apparaat? Lees meer op de website van Milieu Centraal over de nieuwe energielabels.

 

Verder kan er gekozen worden voor een recirculatiekap in plaats van een afzuigkap met afvoer naar buiten. Een recirculatiekap filtert de etensgeur en fijnstof die vrijkomt bij het koken uit de lucht. Hij blaast de lucht daarna niet naar buiten maar houdt deze juist in de woning. Zo blijft er meer warmte in de woning. 

 

 

Verduurzamen tijdens een verbouwing van de benedenverdieping

Het verbouwen van de benedenverdieping kan uitdagend zijn, maar is ook een goede kans om te verduurzamen. Zowel de vloer als de muren kunt u aanpakken. Als u in een slecht geïsoleerde woning woont waar spouwmuurisolatie geen optie is, is dit een goed moment om binnengevelisolatie te laten toepassen. Lees meer over muren vanaf de binnenkant isoleren.

Als u geen kruipruimte heeft en de vloer is slecht geïsoleerd, kunt u een nieuwe isolerende vloer laten storten of isolatie via de bovenzijde van de vloer laten toepassen.

Daarnaast kunt u overwegen om vloerverwarming aan te leggen. Zo bespaart u ruimte voor radiatoren en heeft u lekker warme voeten. Deze vorm van verwarming is energiezuiniger dan radiatoren. Doordat vloerverwarming met een lagere watertemperatuur kan verwarmen, hoeft uw cv-ketel minder hard te werken. Dit levert u per jaar een besparing op van ongeveer 10 tot 15% op uw stookkosten. 

Bovendien maakt u de verdieping waar u vloerverwarming aanlegt geschikt om te verwarmen met een warmtepomp. Als u wilt kunnen koelen met een warmtepomp, moet u kiezen voor kunststof leidingen in de vloer. Lees meer over vloerverwarming. 

 

Verduurzamen tijdens een verbouwing van de badkamer

Bij de verbouwing van de badkamer kunt u kiezen voor een douche met warmteterugwinning (WTW). Met een douche-wtw wordt warm water dat anders verloren gaat hergebruikt voor de verwarming van nieuw kraanwater. Dit kan uw gasverbruik voor het douchen soms met wel de helft verminderen. Deze maatregel is vooral interessant voor (grote) gezinnen met lange douchers.

Daarnaast is het belangrijk dat u goede ventilatie heeft in de badkamer, omdat dit een vochtige ruimte is waar snel schimmel kan ontstaan. Schimmel is slecht voor uw gezondheid en ziet er bovendien niet mooi uit. Wanneer u op dit moment al last heeft van schimmel in de badkamer dan is het extra belangrijk om hier tijdens de verbouwing aandacht aan te besteden. Als u mechanische ventilatie heeft, kunt u een (extra) ventilatieventiel laten installeren. Een ventilatieventiel is een rond afzuig- en/of toevoerpunt dat is aangesloten op het ventilatiekanaal in het plafond of de muur. Hiermee wordt lucht gecontroleerd aangezogen of afgezogen. Als de badkamer aan een buitenmuur grenst is een badkamerraam laten maken ook een optie, mits u deze nog niet heeft natuurlijk.

 

Dak of zolder renoveren of een dakkapel plaatsen

Bij een renovatie van het dak of de zolder is het een goed moment om hier te isoleren. Er zijn een aantal opties om dit te doen. Allereerst kunt u het dak via de buitenzijde laten isoleren wanneer de dakbedekking vervangen wordt. Deze manier zorgt voor de beste isolatie van het dak en u kunt kosten besparen doordat de dakbedekking er al af wordt gehaald. Zowel schuine als platte daken kunnen via de buitenzijde geïsoleerd worden. Lees meer over het isoleren van platte daken. Na de dakrenovatie kunt u ook zonnepanelen of een zonneboiler plaatsen op het dak. 

Als u niet met de dakbedekking aan de slag gaat, kunt u een schuin dak via de binnenzijde isoleren. U kunt dan isolatiemateriaal (laten) aanbrengen achter de afwerkingsplaten van de zolder. Lees meer over het isoleren van een schuin dak. Bij platte daken raden wij het af om via de binnenzijde te isoleren.

Als u de zolder niet als leefruimte gebruikt, kunt u de zoldervloer isoleren. De zolder moet dan wel af te sluiten zijn van de rest van de woning door bijvoorbeeld een luik of een vlizotrap. Lees meer over het isoleren van de zoldervloer.

Bij het plaatsen van een dakkapel is het goed om een isolerende dakkapel met isolerend glas te laten plaatsen. Verder is het fijn als de dakkapel genoeg draagkracht heeft om zonnepanelen te dragen. Zo bespaart u niet alleen gas door de betere isolatie, maar kunt u ook duurzame stroom opwekken met uw dakkapel. Ook de plek van de plaatsing van de dakkapel is belangrijk. Door goed na te denken over de grootte van de dakkapel en waar deze op het dak komt, kunt u meer zonnepanelen rond de dakkapel kwijt. Bespreek dit met de dakkapelleverancier voordat u de dakkapel aanschaft.

 

Kozijnen en deuren vervangen om te verduurzamen

Wanneer uw kozijnen aan vervanging toe zijn, is het verstandig om kozijnen te laten plaatsen die goed isoleren en waar triple HR glas (HR+++ glas) in past. U kunt tijdens het vervangen van de kozijnen dan meteen het glas vervangen voor triple HR glas. Lees meer over het vervangen van glas. 

Nieuwe kozijnen en deuren zijn nog beter voor het milieu als deze gemaakt zijn van duurzame materialen, zoals FSC-gecertificeerd hout, gerecycled kunststof of aluminium met een hoog aandeel gerecycled materiaal. 

Deuren die vervangen moeten worden, vervangt u door een isolerende deur of eventueel een tweedehands deur. Als u een tweedehands deur koopt, moet deze deur wel goed geïsoleerd zijn. Let er ook op dat de nieuwe deur goed aansluit op de deurpost, zodat er geen kieren ontstaan.

 

Nieuwe cv-ketel of nieuwe radiatoren

Heeft u een cv-ketel die binnenkort aan vervanging toe is? Dan is het een goed moment om te kijken naar duurzame manieren om uw woning te verwarmen. Als uw woning goed geïsoleerd is en u uw woning op lage temperatuur kunt verwarmen, kunt u de overstap maken naar een all-electric warmtepomp. Heeft u nog geen vloerverwarming of lage temperatuur convectoren? Dan moet uw woning eerst geschikt zijn om op lage temperatuur te verwarmen voordat u overstapt naar een all-electric warmtepomp. Lees meer over of uw woning klaar is voor een warmtepomp.

Als de isolatie van uw woning nog verbeterd moet worden, is een hybride warmtepomp mogelijk een betere keuze. Ook als u uw woning binnenkort niet geschikt kan maken voor lage temperatuur verwarming, is een hybride warmtepomp mogelijk beter. Voor deze optie hoeft u namelijk nog geen lage temperatuur convectoren of vloerverwarming te hebben. 

Wanneer uw radiatoren vervangen worden, kunt u het beste lage temperatuur convectoren laten installeren. Deze convectoren zorgen ervoor dat uw woning geschikt wordt om in de toekomst op lage temperatuur te verwarmen. U kunt met lage temperatuur convectoren bovendien al gas besparen doordat u uw cv-ketel op een lagere temperatuur kunt zetten, namelijk 50 graden.  

Als u een warmtepomp heeft, kunt u kiezen voor convectoren die ook kunnen koelen. Zo houdt u de woning in de zomer ook op een aangename temperatuur. U moet hiervoor wel de juiste leidingen laten aanleggen: kunststof leidingen. Anders zorgt condens op de leidingen ervoor dat deze gaan roesten.

 

Aan de slag met verduurzamen bij een verbouwing!

Zoals u ziet is een verbouwing het perfecte moment om uw woning toekomstklaar te maken en tegelijkertijd te verduurzamen. Kies bij verbouwingen voor hoogwaardige isolatie, energiezuinige apparatuur en duurzame verwarmings- en koelopties. Op deze manier draagt u veel bij aan de verduurzaming van de woning. Daarnaast is het goed om aandacht te besteden aan de duurzaamheid van de productie van de materialen en apparatuur en zo min mogelijk afval te produceren tijdens de verbouwing. 

Wilt u aan de slag met een of meer maatregelen en bent u op zoek naar een installateur? Kijk dan op de vakspecialisten pagina. Wilt u weten of er acties in uw gemeente lopen voor één van de maatregelen? Neem dan een kijkje op de actiepagina op het energieloket van uw gemeente. Veel succes bij het verduurzamen tijdens uw verbouwing!